Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan kriz nihayet savaşa dönüştü. Rusya işgali çok önceden planlamış olmalı ki, geçen sürede bir takım önlemleri almış gözüküyor. Yetkililerin açıklamalarından örneğin; önceki yıllarda Rusya’ nınrezervlerinin 500 milyar dolar iken şimdilerde 640 milyar dolara çıkardığını, bir de buna 180 milyar dolarlık varlık fonu eklediğini, rezervlerin yüzde 40’ ı ABD doları iken bunu yüzde 16’ ya kadar indirdiğini, enflasyonu yüzde 15’ lerden yüzde 2,5’ e kadar düşürdüğünü, Rus şirketlerin toplam kredi borçları arasında dolar borçlarının oranınıyüzde 23’ lere kadar çektiğini anlıyoruz. Ayrıca petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki yükselişin Rusya’ ya ekonomik olarak büyük bir avantaj sağlayacağı da göz ardı edilmemiştir. (1)
Rusya – Ukrayna arasındaki savaştan dünya ve Türkiye ekonomisinin önemli ölçüde yara alacağı bekleniyor. Savaşın ilk etapta petrol fiyatlarını 120 dolara çıkaracağı, petrol ve doğalgaz ihtiyacının çok büyük kısmını ithal eden Türkiye’ nin bu şoktan etkileneceği, bunun dışında buğday ve mısır fiyatlarının da artacağı belirtiliyor.
Türkiye’ nin Rusya ve Ukrayna ile ticaretinin boyutları TÜİK verilerine göre şu şekildedir;
- Rusya Türkiye’ nin en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkelerin başında gelmektedir.
- Türkiye, Rusya’ ya başta narenciye, taze üzüm ve domates olmak üzere yaş meyve ve sebze ürünleri, giyim eşyası ve aksesuarları ihraç ederken, Rusya’ dan petrol, doğalgaz, taş kömürü, demir çelik ürünleri, işlenmemiş alüminyum ve muhtelif tahıl ürünleri almaktadır.
- Türkiye’ nin Rusya’ yla olan ticaret hacmi yıllık 34,7 milyar dolar, Ukrayna ile ise 7,4 milyar dolardır.
- İthalat tarafında ise Rusya 5.8 milyar dolar, Ukrayna ise 2,9 milyar dolar tutarında Türkiye’ den alım yapmaktadır.
- Türkiye’ nin en çok ithal ettiği tarım ürünü buğday olup, 2021’ de 1,8 milyar dolar tutarında, 6,7 milyon ton buğday etmiştir. İkinci sırada buğday aldığımız ülke Ukrayna’ dır. Aynı şekilde Türkiye ayçiçeği ithalatının yüzde 65,5’ ini Rusya’ dan, yüzde 4,2’ sini ise Ukrayna’ dan sağlamaktadır.
- Türkiye tükettiği doğalgazın yüzde 33,6’ sını, petrolün yüzde 25’ ini Rusya’ dan almaktadır. (2)
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, buğday ithalatının 64,6’ sını Rusya’dan, yüzde 13,4’ ünü ise Ukrayna’ dan yaptığımız dikkate alınırsa bu durumun gıdada Türkiye’ ye olumsuz yansıması kaçınılmaz olacaktır. Ayrıca enerji alanındaki dışa bağımlılığımız, pahalı olan doğalgaz fiyatlarının yukarıya çıkmasına ve artan petrol fiyatları ile cari açığımızın büyümesine neden olacaktır. Bunun dışında ülkemize gelen turistin 4 milyon 656 bini Rus, 2 milyon 55 bini Ukrayna’ lı olduğu ve her iki ülkeden gelen turist sayısının toplamda yüzde 23’ ünü oluşturduğu dikkate alınırsa bu savaş ülkemiz turizmini de etkileyecektir. (3)
Sonuç olarak; Karadeniz’ de söz sahibi olmak gibi bir hayali olan Rusya’nın bu savaş girişimi bütün dünya gibi ülkemizi de olumsuz yönde etkilemesi beklenmektedir.
Kaynakça :
- Zeyrek D. – Şubat / 2022
- TÜİK sitesi
- www.bianet.org
